:: konstrukcja : znaki tengwar

Podstawowy zestaw znaków Fëanora zawierał 24 litery czyli tengwary. Zostały one pogrupowane w zależności od zasad fonetycznych w cztery serie („témar” w quenejskim) i sześć stopni („tyeller”).

Kryterium podziału na temary było miejsce artykulacji głosek, natomiast podział na tyellery oparty był o sposób artykulacji w obrębie serii. Nazwy czterech serii są następujące:

I tincotéma seria zębowa, t-seria
II parmatéma seria labialna, p-seria
III calmatéma k-seria
IV quessetéma seria zlabializowana

Eldarowie mieli również piątą serię podniebienną (tyelpetéma), której jednak nie ma w tabeli Fëanora. Spółgłoski tego rodzaju można oddać używając serii IV i dodając tehtę „następujące y”.

Każda tengwa składa się zasadniczo z dwóch elementów: rdzenia „telco” (słowo to oznacza „pień”) oraz łuku („lúva”). Telco jest linią pionową, jego rozmiar i pozycja wyznacza tyelle czyli stopień danej litery. Zasadniczo możliwe są cztery warianty telco: normalny, krótki, podwyższony i wydłużony:

normalny podwyższony krótki wydłużony

Telco wydłużony nie jest stosowany w podstawowym tengwarze. Można go jednak stosować w zapisie głosek specyficznych dla danego języka, np słowo the w języku angielskim: , lub dźwięk sh w czarnej mowie: .

Lúva, czyli łuk, określa miejsce powstawania danej głoski, i przypisuje jej tema czyli serię. Może być otwarty lub zamknięty oraz pojedynczy lub podwójny:

  otwarty zamknięty
 pojedynczy 
podwójny

Z czasem system ten rozbudowano o kolejne 12 tengwarów, które nie mieszczą się w układzie podstawowym jednak czynią system bardziej elastycznym. Oryginalny układ 36 tengwarów Fëanora dla klasycznej wersji języka quenya wraz z ich nazwami przedstawia poniższa tabela:

  tema I tema II tema III tema IV
tyelle
1

t
tinco
p
parma
ch lub k
calma
kw
quesse
tyelle
2

nd
ando
mb
umbar
ng
anga
ngw
ungwe
tyelle
3

th > s
thúle, súle
10 
f
formen
11 
kh > h
harma, aha
12 
hw
hwesta
tyelle
4

13 
nt
anto
14 
mp
ampa
15 
nk
anca
16 
nkw
unque
tyelle
5

17 
n
númen
18 
m
malta
19 
ng > n
noldo
20 
nw
nwalme
tyelle
6

21 
r słabe
óre
22 
v
vala
23 
y spółgł.
anna (1)
24 
w > v
vilya
  dodatkowe

1

25 
r wibrujące
rómen
26 
rd
arda
27 
l
lambe
28 
ld
alda

2

29 
s
silme

30 
s
silme
nuquerna
31 
z > ss
áre, esse

32 
z > ss
áre
nuquerna

3

33 
hy > h
hyarmen

34 
hw (2)
hwesta
sindarinwa
35 
y spółgł.
yanta

36 
w
úre

Uwagi:

  1. praktycznie w tekstach w języku quenejskim tengwa anna nie występuje samodzielnie lecz łącznie z tehtą „następujące y”, czyli w postaci:
  2. hwesta sindarinwa mimo, że należy do standardowego zestawu znaków nie jest używana w quenejskim - tengwa ta zgodnie z nazwą występuje tylko w sindarińskim

Każdy język posiada właściwą sobie (i często bardzo specyficzną) fonetykę, zatem analogiczne tabele sporządzone dla różnych języków mogą przyporządkowywać poszczególnym tengwarom różne dźwięki. Często też pewne tengwy nie będą w danym języku występować w ogóle, albo też pojawią się nowe znaki, np. jak wspomniane the i sh.

do góry